Stichting Paardenvrienden Midden Veluwe

Op 15 maart is weer het broedseizoen begonnen op de Veluwe. Hierdoor kunnen er maar beperkt werkzaamheden of ouderhoud uitgevoerd worden in de bossen, heide of zandverstuivingen. Dat geldt ook voor de paardenpaden op de Midden Veluwe.
Gelukkig zijn voor de aanvang van het broedseizoen nog de meeste door de laatste storm omgevallen bomen of uitgewaaide kronen van bomen door Staatsbosbeheer weer weggezaagd. Daarmee zijn de paden weer vrijgemaakt om te berijden.

Bij Hoenderloo is het paardenpad tussen de (nieuwe) knooppunten 64 en 62 grootschalig aangepakt en verbeterd door de aannemer Essenstam. Het pad was drassig en er stonden veel plassen na elke regenbui waardoor het moeilijk was om door te komen. Met de grondverbetering en graven van waterafvoergaten is het pad weer goed te berijden en veilig om te gebruiken.

Het bestuur van Stichting Paardenvrienden Midden Veluwe is weer op volle sterkte gekomen. Bea Wrekenhorst uit Hoenderloo is het nieuwe bestuurslid. Het bestuur is blij met haar komst omdat zij goed bekend is met de omgeving en paardenpaden bij Hoenderloo uit eigen langjarige ervaring. In het broedseizoen wil Bea zoveel mogelijk paden narijden en inventariseren welke verbeteringen er mogelijk zijn. Dat kan zijn van klein snoeionderhoud tot werk met groot materieel door een aannemer. De verbeteringen worden overlegd met Staatsbosbeheer naar mogelijkheden en uitvoering ervan. Alle gebruikers van de paardenpaden rond Hoenderloo kunnen suggesties en aanbevelingen voor de paden inventarisatie van Bea mailen naar : info@paardenvriendenveluwe.nl

De nieuwe markeringspalen met knooppuntnummers voor de paardenpaden zijn al geplaatst in oostelijk deel van de Midden Veluwe. Dit is op het grondgebied van de gemeente Apeldoorn. De gemeente heeft hiervoor een financierings- en onderhoudscontract afgesloten met Routebureau Veluwe. De westkant van de Midden Veluwe, grondgebied van gemeente Barneveld, heeft nog de oude markeringspalen en knooppuntnummers. Er is nog geen akkoord tussen de gemeente Barneveld en het Routebureau Veluwe over de financiering. Stichting Paardenvrienden en Routebureau Veluwe hebben samen een voorstel gedaan bij de gemeente Barnveld om met vrijwilligers de markeringspalen te gaan plaatsen. Zo kan het nieuwe digitale routenetwerk sneller en goedkoper uitgerold worden. Hopelijk komt er op korte termijn positief nieuws hierover.

Vereniging Het Apeldoorns Aangespannen Paard De Kromme Zweppe organiseert op 28 en 29 mei weer een samengestelde wedstrijd in Ugchelen Dit zijn altijd hele gezellige dagen op een mooi wedstrijdterrein voor hindernissen- en dressuurproeven. De stuurmanskunsten van de koetsiers in de marathonhindernissen en de waterbak zijn spectaculair om te zien. Veel vrijwilligers zijn actief bij deze samengestelde wedstrijd om alles zo goed mogelijk te laten verlopen. Het voorafgaande wegparcours wordt grotendeels door de bossen nabij het wedstrijdterrein verreden. Ook hier zijn de vrijwilligers actief om de paardenpaden op het terrein van Staatsbosbeheer, landgoed Den Treek en landgoed van Houten en Palm vooraf te inspecteren en glad te slepen. Na afloop nog een keer slepen om de paden weer goed en veilig achter te laten.
Voor meer informatie over de wedstrijd en inschrijvingen: https://dekrommezweppe.nl

In het najaar willen we weer een vrijwilligers werkmiddag gaan organiseren. Als de datum vastgesteld wordt, zal een “save the date” mail verzonden worden. Vooraf zullen de paden geïnspecteerd worden en de noodzakelijk werkzaamheden in kaart gebracht worden. Aanbevelingen voor werkzaamheden, suggesties voor verbeteringen of melden van onveilige situaties zijn altijd mogelijk op : info@paardenvriendenveluwe.nl

Aanvullingen van Staatsbosbeheer
Boswachter Laurens Jansen in Veluwe :

Boswachter waarom staat dit hek in het bos?

Deze vraag wordt ons steeds vaker gesteld. En dat is begrijpelijk, want de laatste jaren zijn er namelijk op steeds meer plekken in ons gebied stukken bos omheind met een hekwerk, ook wel raster genoemd. De rasters zien er soms verschillend uit maar hebben vaak hetzelfde doel, namelijk het beschermen van nieuw aangeplante bomen tegen herten en reeën, die jonge bomen graag eten. Soms staat er ook tijdelijk raster dat onderdeel uit maakt van een onderzoek.

Graasdruk monitoringsonderzoek
In een goed functionerend bosecosysteem is er ruimte voor de verschillende ontwikkelingsfasen van diverse boomsoorten in het bos. Een doorgaande cyclus van ontkiemende bomen, jonge bomen, volgroeide bomen en dode bomen. Deze cyclus is in veel bossen op de Veluwe verstoord; de verjonging van het loofbos staat namelijk onder druk Een van de redenen is de grote hoeveelheid wild op de Veluwe. Met name reeën en herten eten graag jonge bomen en de vele wroetende zwijnen zorgen ervoor dat het ontkiemen van bomen moeilijk is.

Om precies te weten wat de invloed van de wilde hoefdieren is, is er een onderzoek gestart en zijn er sinds 2020 op veel locaties rasters geplaatst. We doen hier graasdruk monitoringsonderzoek. Het doel is om, in samenwerking met de Veluwse boseigenaren, te onderzoeken hoe groot het effect is van vraat op de bosverjonging. De graasdruk wordt bepaald door onder andere te kijken naar het percentage topscheuten van jonge bomen dat door grote herbivoren wordt aangevreten. Stukken bos met en zonder raster worden vergeleken.

De rasters van metaal hebben een afmeting van ongeveer 6 bij 6 meter en staan ook op opvallende locaties langs wegen, zoals bijvoorbeeld de Heetweg in Kootwijk en de Hoog Buurloseweg bij Hoog Buurlo. Het onderzoeksproject loopt tot en met 2026.

Meer loofbomen op de Veluwe
Naast de bovengenoemde ontwikkelingen werken we als terreinbeheerders ook samen met overheden om het aandeel loofhout in de Veluwse bossen te vergroten. Doel is het vergroten van de biodiversiteit. Loofbomen trekken namelijk meer insecten aan dan naaldbomen en dat is goed voor de natuurwaarden in het bos. Ook verbetert afvallend blad van loofbomen de bodemkwaliteit en dat is hard nodig.

Omdat de meeste naaldbomen hun naalden vasthouden in de winter bereikt veel minder regenwater de bodem. Dit komt doordat het water ook in de winter via de kronen van naaldbomen verdampt. Bij loofbomen is dat niet het geval en zo hebben deze dus een positief effect op de grondwaterstanden en het voorkomen van droogte.

Om het aandeel loofbomen te vergroten, zijn de afgelopen weken op verschillende locaties, bosvakken voorzien van een hoog raster. Binnen deze rasters wordt in de loop van  de tijd een divers loofbos ontwikkeld. We doen dit door nieuwe loofbomen aan te planten, maar maken ook gebruik van loofbomen die zich spontaan binnen de rasters ontwikkelen. Binnen de rasters lopen  geen edelherten en reeën en daarom  kunnen eiken en lijsterbessen vanzelf weer uitgroeien tot bomen en struiken. Deze rasters zou je tegen kunnen komen in bossen van Kootwijk, Ugchelen en het Rozendaalse bos.

Nieuw bos
Het areaal bos moet groeien in Nederland met 37.000 hectare, zo is besloten in Den Haag. Uitbreiding van bos draagt bij aan de strijd tegen klimaatverandering. Bomen slaan koolstof op in hun hout en kunnen daardoor het aandeel CO₂ in de lucht verlagen.  Staatsbosbeheer draagt hier ook aan bij met 5.000 hectare nieuw bos aanleg in ons land tot 2030. Ook in Gelderland realiseren we nieuw bos.. Op de Veluwe is natuurlijk al heel veel bos, maar toch  beplanten we een aantal open plekken in het bos  met bomen. Vaak zijn dit oude weilandjes in buurt van woningen die niet meer in gebruik zijn. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen is het noodzakelijk om nieuwe bomen te beschermen tegen vraat. Gebeurt dit niet, dan worden bomen opgegeten door grote hoefdieren zoals edelherten en damherten.

In het kader van dit nieuw bos worden er op een zestal locatie rasters geplaats. Binnen deze rasters werken we met nieuwe aanplant en natuurlijke verjonging  aan een gevarieerd en toekomstbestendig nieuw bos. De rasters blijven ongeveer 20 jaar staan. De bewoners in de omgeving van deze nieuwe rasters zijn inmiddels ingelicht.

Huh…een strook van kippengaas?
Tijdens werkzaamheden in het bos of tijdens onze rondes door het veld wordt we vaak aangesproken door wandelaars of fietsers. Er is dan één bepaalde vraag over rasters die ons heel vaak wordt gesteld: Waarom bevestigt Staatsbosbeheer een strook van kippengaas aan de boven zijde van de rasters?

Op de Veluwe worden dorpen beschermd tegen de aanwezigheid van wilde zwijnen. Een goed voorbeeld hiervan is het dorp Kootwijk. Rondom dit dorp staat een zogenaamd zwartwildkerend raster van gaas. Zwartwild is de vakterm voor wilde zwijnen. Ze worden zo genoemd vanwege hun vaak donkergrijze en zwarte vacht. Deze rasters bestaan meestal uit kastanjehouten palen en schapengaas van ongeveer 1,20 meter hoog.

Terwijl wilde zwijnen het dorp niet in mogen, zijn de weilanden en bossen in het dorp wel leefgebied van bijvoorbeeld reeën en edelherten. Zij springen makkelijk over een raster van 1,20 hoog heen. Maar als edelherten en reeën over het raster springen kan het gebeuren dat de achterpoten vast komen te zitten tussen de spandraden en het gaas, met alle gevolgen van dien.

Dit willen we natuurlijk voorkomen en daarom  worden rasters tegenwoordig “beveiligd” met een manchet van kippengaas. De manchet wordt aan de bovenzijde van het gaas bevestigd en dit zorgt er voor dat de poten van grote hoefdieren niet vast komen te zitten. Een belangrijke aanpassing waar inmiddels veel dierenleed mee is voorkomen.